بلوچستان: به گزارش راز نیوز| کریدور اقتصادی پاکستان_چین موسوم به سی پیک با گذشت 10 سال، با مسئله تروریسم و چالش های داخلی و خارجی مواجه است که باعث شده است این پروژه با سرمایه گذاری میلیارد ها دلاری با بلاتکلیفی روبرو باشد.
سی پیک بخشی از پروژه جاری بین المللی چین با عنوان "یک جاده و کمبرندی" است که هدف آن متصل کردن استان سین کیانگ چین از مسیر زمینی به بندر گوادر پاکستان می باشد که این امر دسترسی چین به دریای عرب را آسان می سازد. ساخت چندین بندر و جاده های اصلی در پاکستان تحت سی پیک به اتمام رسیده و چندین پروژه جدید آغاز شده اند. به گفته کارشناسان و مقامات، در این بازه زمانی ده ساله شاهد روند فزاینده حملات علیه منافع و شهروندان چین بوده ایم.
به گفته کارشناسان، پاکستانی که از قبل با مسئله تروریسم مواجه است، تامین امنیت اتباع چین برای این کشور به عنوان یک چالش نوظهور می باشد.
محمد عامر رانا رئیس موسسه مطالعات صلح پاکستان یک اندیشکده مستقر در اسلام آباد، می گوید که گروه های مختلف افراطی حملاتی را علیه تاسیسات و نیروی کار چین انجام داده اند.
به گفته وی، جنبش اسلامی ترکستان شرقی سازمان وابسته به القاعده و تحریک طالبان پاکستان نیز در قتل و ربایش نیروی کار چین در پاکستان دست داشته است. همچنین گروه های تجزیه طلب بلوچ و سندی هم پروژه های سرمایه گذاری چین را مورد حملات قرار می دهند. درحال حاضر تحریک طالبان پاکستانTTP و ارتش آزادی بخش بلوچBLA دو گروه برجسته ای هستند که نیروی کار و پروژه های سرمایه گذاری چین را مورد حملات قرار می دهند.
علاوه بر سی پیک، شهروندان چینی وابسته به دیگر بخش ها هم از اهداف حملات می باشند
در گزارش به نقل از یک مامور محافظت از اتباع چینی در کراچی بیان شد که هزاران کارشناس چینی و کارگرانی که در بخش هایی مانند معدن، مواد معدنی، انرژی و مخابرات در پاکستان کار می کنند، با چالش های امنیتی روبرو هستند.
وی به شرط عدم افشای هویتش گفته است که پاکستان علاوه بر نیروی کار چین در سی پیک، با روند افزایش مداوم اتباع چینی مرتبط با بخش خصوصی نیز مواجه است. علاوه بر آن، جدای از گروه های تجزیه طلب سند و بلوچ، ستیزه جویان تی تی پی و داعش نیز در حملات علیه این افراد نقش دارند درحالیکه توانایی و دایره حملات آنها هم درحال افزایش است.
آغاز حملات علیه اتباع چین در پاکستان
دولت چین پیش از آغاز پروژه سی پیک بادرنظر گرفتن حملات علیه منافع و نیروی کار چینی در پاکستان، نگران حفاظت از سرمایه گذاری خود بود. 9 سال قبل از اعلام آغاز سی پیک در ماه مه سال 2004 میلادی اولین حمله علیه منافع چین در بندر گوادر با هدف قرار گرفتن خودروی حامل مهندسان چینی جهت ساخت بندر از طریق بمب کنترل از راه دور انجام شده بود که ارتش آزادی بخش بلوچBLA مسئولیت این حمله را قبول کرد.
در اکتبر 2004، عبدالله محسود رهبر طالبان پاکستانی، دو مهندس چینی را که مشغول ساختن سد گمل زام در منطقه قبایلی وزیرستان جنوبی پاکستان بودند را ربود و در ازای آزادی دو ستیزه جوی جنبش اسلامی ازبکستانIMU در پاکستان، آزاد کرد.
نهضت اسلامی ترکستان شرقی و عملیات ضرب عضب
به دلیل نگرانی چین در خصوص مسائل امنیتی پیش از آغاز سی پیک، پاکستان در مارس سال 2013 میلادی، جنبش اسلامی ترکستان شرقی ETIM سازمان مسلح اویغور چین، جنبش اسلامی ازبکستانIMO و اتحادیه جهاد اسلامی IJU گروه افراطی آسیای مرکزی را ممنوعه اعلام کرد.
چین گروه جنبش اسلامی ترکستان شرقی که اسم جنبش اسلامی ترکستان TIP را استفاده می کند، عامل ناامنی در استان سین کیانگ و از نظر ایدئولوژی آن را همتراز و نزدیک به تحریک طالبان پاکستانTTP می داند.
گفتنی است اتحادیه جهاد اسلامی و جنبش اسلامی ازبکستان دو گروه افراط گرای آسیای مرکزی هستند که به عنوان متحدان ایئولوژیکی القاعده و جنبش اسلامی ترکستان شرقی شناخته می شوند.
شبه نظامیان این گروه های تروریستی پس از حملات ناتو آمریکا علیه طالبان افغانستان، به پاکستان منتقل شده و با همکاری تحریک طالبان پاکستان و گروه حافظ گل بهادر پناهگاه هایی برای خود ایجاد کردند. ناگفته نماند که تعدادی از رهبران ETIM از جمله حسن معصوم و عبدالحق ترکستانی در حملات نظامی در پاکستان به هلاکت رسیده اند. پس از آن، در عملیات ضد تروریستی ارتش پاکستان موسوم به ضرب عضب از سال 2014 میلادی در مناطق قبایلی، به همراه تحریک طالبان پاکستان، ای تی آی ام نیز هدف قرار گرفت. ارتش پاکستان آن موقع اخبار کشته شدن نیروهای این سازمان تروریستی را نیز منتشر می کرد.
مجددا نیروهای ای تی آی ام به دلیل عملیات ضرب عضب، به همراه نیروهای تحریک طالبان پاکستان به افغانستان بازگشتند.
تحریک طالبان پاکستان و سی پیک
در ژوئیه 2021، زمانی که 9 مهندس چینی مشغول کار بر روی پروژه برق آبی داسو در حمله به اتوبوسی در منطقه کوهستانی اپر در ایالت خیبر پختونخوا پاکستان کشته شدند، هیچ گروه ستیزه جویی مسئولیت آن را بر عهده نگرفت. البته شبکه های خبری تحت نظر دولت چین، تحریک طالبان پاکستان و ETIM را مسئول آن قرار داده بودند.
پس از این حمله، پاکستان و چین مشترکاً به طالبان افغانستان اولتیماتوم دادند که به طور کامل روابط خود را با ETIM، تحریک طالبان پاکستان و سایر سازمان های تروریستی که به هر دو کشور و منطقه آسیب می رسانند و تهدید شمرده می شوند را قطع کند.
به همین ترتیب، در آوریل 2021، زمانی که سفیر چین در پاکستان قصد داشت به هتل سرینا واقع در کویته مرکز بلوچستان برسد، یک بمب انتحاری در پارکینگ هتل معروف سرینا منفجر شد. در این حمله سفیر و مقامات چین در امان ماندند اما پنج نفر کشته شدند.
هرچند ابتدا تحریک طالبان پاکستان مسئولیت این حمله را برعهده گرفت، اما پس از اندکی آن را پس گرفت. پیش از این نیز تحریک طالبان پاکستان در ربایش و قتل تعدادی از شهروندان چینی از بلوچستان و خیبر پختون خوا، نقش داشت. تی تی پی در منشور اخلاقی منتشر شده در سال 2018 میلادی بدون ذکر نام کشور چین، گفته بود که کشورهای اسلامی در تیررس سازمان خواهند بود.
مفتی ابوذر البرمی، یک ایدئولوگ بانفوذ القاعده و تبعه پاکستانی در یک پیام ویدیویی با عنوان "بیا چین را نگران کنیم" در سال 2014، گفت چین "هدف بعدی" پس از خروج ایالات متحده از افغانستان خواهد بود. او به همه گروه های افراطی از جمله تحریک طالبان پاکستان دستور داد تا به سفارتخانه ها و شرکت های چین حمله کنند و شهروندان چینی را ربوده یا به قتل برسانند.
پس از کشته شدن سه مهندس چینی در شهرستان چارسده ایالت خیبر پختون خوا در ماه ژوئیه 2007 میلادی، تحریک طالبان پاکستان این حمله را انتقام کشته شدن یک رهبر جنبش اسلامی ترکستان شرقی در چین، بیان کرده بود.
مقامات امنیتی در پاکستان می گویند که تشکیل دولت طالبان در افغانستان و اتحاد اخیر گروه های تحریک طالبان پاکستان، تهدیدها را علیه پروژه های مورد حمایت چین در پاکستان تشدید کرده است.
گروه های تجزیه طلب بلوچ
گروه های مسلح تجزیه طلب بلوچ به طور مداوم ضمن مخالفت با پروژه سی پیک در ایالت بلوچستان، علیه اتباع چینی مرتبط با سی پیک و پروژه های آن حملاتی را ترتیب داده اند. این ها بر این باورند که چین باید اشغال منابع طبیعی و سرزمین بلوچستان را کنار گذارد. شاخه ای از ارتش آزادی بخش بلوچ به رهبری بشیر زیب از جمله گروه های سر فهرست حمله کننده به منافع چین در پاکستان می باشد .
پس از انشعاب جناحی در BLA، این گروه جدایی طلب یک گروه فرعی به نام تیپ مجید را در دوران رهبری سابق خود اسلم بلوچ با نام مستعار اچو تشکیل داد. هدف آن هدف قرار دادن نیروهای امنیتی پاکستان و همچنین منافع چین از طریق حملات انتحاری بود که این سازمان آن را حملات فدایی توصیف می کند.
تیپ مجید BLA تا کنون حملات بزرگی را علیه منافع چین انجام داده است که در آن در اوت 2018، ریحان بلوچ، پسر اسلم بلوچ با نام مستعار اچو، به اتوبوس مهندسان چینی که در پروژه سنداک در نزدیکی دالبدین مرکز منطقه چاغی کار می کردند، حمله کرد.
پس از آن تیپ مجید حملات بزرگ دیگری را نیز علیه منافع چین در پاکستان انجام داد که می توان به حمله به کنسولگری چین در کراچی در نوامبر 2018 میلادی و حمله به سازمان بورس کراچی در ژوئن 2020، اشاره کرد. همچنین حمله در ماه اوت 2021 میلادی در شهر گوادر علیه خودروی مهندسان چینی مشغول به کار جهت ساخت جاده کنار ساحل بندر گوادر و حمله انتحاری توسط یک زن بلوچ مقابل مرکز آموزش زبان چینی در دانشگاه کراچی در آوریل 2022 از جمله این حملات می باشند.
یک هفته پس از حمله به کنسولگری چین در کراچی، اسلم اچو به همراه دیگر نیروهایش طی حمله احتمالا انتحاری در منطقه پوش استان قندهار افغانستان کشته شد و رهبری ارتش آزادی بخش بلوچBLA به بشیر زیب رسید.
جبهه آزادی بخش بلوچستانBLF به رهبری دکتر الله نذر بلوچ دومین گروه بزرگ حمله کننده به منافع چین می باشد. الله نذر بلوچ در سال 2018 میلادی نامه ای سرگشاده به سفیر چین در پاکستان نوشت و نسبت به هدف قرار دادن منافع و اتباع چین از جمله گردشگران و کارگران هشدار داد.
برای هدف قرار دادن و انجام حملات مشترک علیه منافع چین در پاکستان، ارتش آزادی بخش بلوچ بشیر زیب، بی ال اف الله نذر بلوچ، ارتش جمهوری خواه بلوچ گلزار امام و گارد جمهوری خواه بلوچ بختیار دومکی در ژوئن سال 2020 میلادی ائتلافی به نام براس تشکیل دادند. پس از مدتی ارتش انقلابی سند گروه تجزیه طلب مسلح فعال در ایالت سند نیز به این ائتلاف پیوست.
لازم به ذکر است که پس از دستگیری گلزار امام سازنده سازمانی به نام ارتش ملی بلوچ، گروه وی براس را ترک کرده است.
گروه تجزیه طلب سند
جناح های مرتبط با جنبش زنده باد سند در ایالت سند در سال 2012 به دنبال پروژه ای با بودجه چین برای ایجاد شهری به نام ذوالفقار آباد در نزدیکی تهته، یک کمپین صلح آمیز بایکوت محصولات چینی را آغاز کردند.
اما شفیع برفت رهبر زنده باد جنبش متحد سند (جسمم) با تشکیل سازمان زیرزمینی خود به نام ارتش آزادیبخش سندSLA از سال 2013 میلادی درپی پذیرش مسئولیت انفجار مقابل کنسولگری چین در کراچی، روند هدف قرار دادن اتباع چین را آغاز کرد.
پس از آن، سید اصغر شاه ضمن جدایی از SLA، سازمان تجزیه طلب مسلح جدیدی به نام ارتش انقلابی سندهو دیش SRA را ایجاد کرد که به براس (ائتلاف شبه نظامیان بلوچ) ملحق شد.
داعش
در دسامبر سال گذشته، شاخه محلی داعش به نام خراسان به یک هتل مورد استفاده اتباع چینی در کابل حمله کرد که در آن 21 نفر از جمله 5 شهروند چینی زخمی شدند. کارشناسان امنیتی این حمله را یک دردسر جدید برای پکن جهت حفاظت از منافع چین در پاکستان و افغانستان عنوان کردند. این دومین حمله داعش خراسان به شهروندان چینی در منطقه پس از ربوده و کشته شدن دو معلم چینی در کویته پاکستان در ماه می 2017 است.
اظهارات سازمان مرکزی داعش علیه چین تشدید شده است. داعش همچنین در مجلات و ویدئوهای خود به شدت از رفتار پکن با جامعه اویغور و سایر گروه های مسلمان قومی در چین انتقاد کرده است.