اسلام آباد: به گزارش راز نیوز| روز گذشته، بیانیه‌ای رسمی از وزارت امور خارجه پاکستان منتشر شد که هدف آن پاسخ به موجی از گمانه‌زنی‌ها درباره نرمش احتمالی اسلام‌آباد در برابر اسرائیل بود. این بیانیه که با لحنی صریح نگاشته شده، تأکید می‌کند که "پاکستان، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و هیچ‌گونه ارتباطی در سطوح چندجانبه نیز با آن ندارد." در این بیانیه همچنین ادعا شده که پاکستان در تنظیم متن قطعنامه سازمان ملل درباره فلسطین، نه تغییری یک‌جانبه اعمال کرده و نه مسئولیت انحصاری آن را بر عهده داشته، بلکه این متن حاصل ابتکار گروه کشورهای اسلامی (OIC) و با تأیید هیأت فلسطینی بوده است.

قدردانی کنگره یهودیان آمریکایی از پاکستان

کنگره یهودیان آمریکایی با صدور بیانیه‌ای بی‌سابقه، از نقش پاکستان در «تعدیل» بندهای ضداسرائیلی قطعنامه‌ای که در شورای حقوق بشر سازمان ملل تصویب شده بود، به‌صراحت تمجید کرد. این نهاد یهودی، از "حذف سخت‌ترین بندهای پیشنهادی" و نیز "گنجاندن محکومیت حملات 7 اکتبر علیه غیرنظامیان اسرائیلی و مطالبه آزادی گروگان‌ها" به‌عنوان اقدامات قابل‌توجهی نام برد که به ابتکار پاکستان انجام شده‌اند.

در بخشی از این بیانیه آمده است: «نقش پاکستان در حذف بندی که خواهان تشکیل یک سازوکار دائم قضایی در سازمان ملل برای محاکمه مقامات اسرائیلی بود، شایسته‌ توجه است. جایگزینی این بند با یک پیشنهاد غیرالزام‌آور به مجمع عمومی، تغییری مهم محسوب می‌شود.»

این بیانیه با تاکید بر اینکه کمبودهایی در تعدیل وجود دارد، اعلام کرد که با این وجود " تغییرات ارائه شده توسط پاکستان و OIC نشان دهنده انحراف معنادار از الگوهای گذشته است و شایسته قدردانی است."

« ما این تعدیل را به عنوان یک ژست سازنده از سوی پاکستان و سازمان همکاری اسلامی، که منعکس کننده چشم انداز دیپلماتیک در حال تحول در خاورمیانه است، تصدیق می کنیم. کشورهای با اکثریت مسلمان مانند آذربایجان، مراکش و امارات متحده عربی، در حال تقویت روابط با اسرائیل هستند و گزارش شده است که اندونزی در حال بررسی افزایش تعامل خود است. این تغییرات منطقه ای با انتظارات موج دوم امضاکنندگان توافقنامه آبراهام در دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا همزمان است.»

فشارهای پشت‌پرده ایالات متحده

از سوی دیگر، گزارش‌هایی از فشارهای پشت‌پرده ایالات متحده برای حذف همین بندها منتشر شده‌اند. به گزارش عرب‌نیوز به نقل از رویترز، دولت آمریکا از طریق دیپلمات‌های خود، کشورها را از حمایت از ایجاد یک نهاد مستقل تحقیقاتی علیه اسرائیل بازداشته و هشدار داده که در صورت حمایت از چنین مکانیسمی، با پیامدهایی مشابه تحریم‌های اعمال‌شده علیه دیوان کیفری بین‌المللی مواجه خواهند شد.

در ادامه این متن آمده است که " رویترز نتوانست مشخص کند که آیا این تجدید نظر نتیجه مستقیم اقدامات ایالات متحده بوده است یا خیر. "

فشار، یا تکرار تاریخ؟

در حالی‌که وزارت خارجه پاکستان سعی دارد این اقدامات را در قالب هماهنگی گروهی و براساس درخواست هیأت فلسطینی معرفی کند، سوابق تاریخی روابط پنهانی میان پاکستان و اسرائیل، گمانه‌زنی‌ها درباره یک چرخش حساب‌شده در سیاست خارجی این کشور را تقویت کرده‌اند. از دید ناظران منطقه‌ای، این نخستین بار نیست که پاکستان تلاش کرده بدون ایجاد جنجال داخلی، زمینه‌هایی برای ارتباط یا حتی عادی‌سازی غیررسمی با تل‌آویو فراهم کند.

یادآوری دیدار سال 2005میلادی در استانبول میان وزیر خارجه وقت پاکستان و همتای اسرائیلی‌اش، که به ابتکار اردوغان صورت گرفت، نمونه‌ای از همین تلاش‌هاست. در آن مقطع نیز دولت نظامی پرویز مشرف، بدون اعلام رسمی، به‌دنبال ارزیابی افکار عمومی و واکنش بین‌المللی نسبت به برقراری ارتباط با اسرائیل بود. به‌ویژه آن‌که در آن زمان نیز اسرائیل وعده‌هایی در زمینه انتقال دانش فنی در کشاورزی و مدیریت آب داده بود؛ وعده‌هایی که امروز بار دیگر در رسانه‌ها زمزمه می‌شوند.

از سوی دیگر، طبق تحلیل برخی گزارش‌گران پاکستانی، اقدام اخیر ممکن است بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر اسلام‌آباد برای بهبود روابط تیره‌شده با واشنگتن و خروج از انزوای ژئوپلیتیک کنونی باشد. زمانی که ارتش پاکستان به‌ویژه پس از روی کار آمدن دولت نظامی‌گرای کنونی، با انتقادهای داخلی و خارجی روبروست، هرگونه ژست "تعادل‌گرایانه" در مجامع بین‌المللی می‌تواند بخشی از یک معامله‌ی پنهان‌تر باشد.

نرمش هدفمند یا مصلحت‌طلبی گذرا؟

اگرچه دولت پاکستان تلاش کرده تا نقش خود را در تعدیل قطعنامه ضداسرائیلی شورای حقوق بشر، به‌عنوان یک اقدام جمعی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی توصیف کند، اما استقبال آشکار کنگره یهودیان آمریکایی از همین نقش‌آفرینی و حذف صریح‌ترین بندهای ضداسرائیلی، شائبه‌ی وجود هماهنگی‌های پشت‌پرده میان اسلام‌آباد و قدرت‌های غربی را تقویت کرده است. از آنجا که پاکستان در حال حاضر با فشارهای اقتصادی، تحریم‌های احتمالی و کاهش حمایت‌های امنیتی غرب مواجه است، این نرمش می‌تواند تلاشی هدفمند برای بهبود وجهه بین‌المللی، گشودن درهای جدید همکاری و حتی زمینه‌سازی برای عادی‌سازی تدریجی روابط با اسرائیل باشد.

با توجه به اینکه چنین اقداماتی عمدتاً در دوره‌هایی رخ می‌دهند که ارتش نقش غالب در ساختار قدرت پاکستان دارد، می‌توان گفت: این تصمیم نه‌تنها به نفع اسرائیل بوده، بلکه به‌نوعی برای برآوردن انتظارات آمریکا و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن نیز انجام شده است. هرچند دولت پاکستان به‌صورت علنی بر حمایت بی‌قید و شرط خود از آرمان فلسطین تأکید دارد، اما شواهد نشان می‌دهند که اسلام‌آباد در حال تنظیم دوباره وزن خود در معادلات دیپلماتیک خاورمیانه است؛ معادلاتی که دیگر تنها با شعارهای ایدئولوژیک پیش نمی‌روند.