اسلام آباد: به گزارش راز نیوز به نقل از بی بی سی| هرچند تنش های فرقه گرایانه در پاکستان موضوع جدیدی نیست، اما طی روز های اخیر شاهد اعتراضات گسترده در شهر های بزرگ پاکستان علیه شیعیان بوده ایم و علاوه بر آن علمای شیعه متهم به توهین به شخصیت های برجسته مذهبی شده و همچنین افراد وابسته به شیعه به قتل نیز رسیده اند.
عامر رانا کارشناس امنیتی تحقیق کننده در مورد سازمان های ممنوعه در پاسخ به سوالات نحوه آغاز این اوضاع در پاکستان و عوامل آن، گفت: بسیاری از گروه های فرقه گرا منتظر فرصتی برای ابراز وجود و فعال شدن بودند. تنها یک رویداد کوچک فرصت را فراهم کرد و سازمان های ممنوعه و دیگر گروه هایی که برچسب تفرقه گرایی بر آنها خورده است در جستجوی چنین فرصتی بودند و از آن نهایت استفاده را کردند. به ما گفته شده بود که پس از "برنامه اقدام ملی" تغییراتی در سازمان های تفرقه گرا ایجاد شده و نگرش ها تغییر کرده است، وقایع فعلی نشان می دهند که هیچ چیزی تغییر نکرده است.
گفتنی است ظاهرا این حادثه در آستانه عاشورای امسال رخ داده است، زمانی که برخی از فیلم ها در شبکه های اجتماعی منتشر شدند که گفته می شود حاوی کلمات قابل اعتراض در مورد شخصیت های مهم مذهبی بودند. طبق گزارش رسانه ها، از آن زمان حدود 50 روحانی شیعه به اتهام توهین به شخصیت های مهم مذهبی متهم شده اند و پرونده هایی بر اساس بند های 295 و 298 قانون علیه آنان تشکیل شده است. به همراه آن به صورت روزانه شاهد ترند شدن محتویاتی علیه افراد شیعه به صورت گسترده ای در فضای مجازی بودیم.
حارث خلیق دبیر کل کمیسیون حقوق بشر پاکستان در یک سمیناری که توسط موسسه سیاستگذاری اسلام آباد برگزار شد، تاکید کرد که اختلافات بین مذاهب شیعه و سنی مبتنی بر قرن ها بوده و به صورت فوری قابل حل نیستند. وی از دولت خواست تا راهی برای همکاری مشترک برای حل مسئله پیدا کند و به کسانی که قصد ایجاد تنش دارند، هشدار دهد که پاکستان نمی تواند چنین شرایطی را تحمل کند. حارث خلیق اظهار داشت که برای دولت ضروری است که دین را در سیاست استفاده نکند.
طارق پرویز رئیس سابق سازمان ملی مقابله با تروریسم با شرکت در همین وبینار، زمینه های فرقه گرایی در پاکستان را برجسته کرد و گفت: فرقه گرایی سالهاست که در شبه قاره جریان دارد و اختلافات بین دو مذهب همچون سابق در حال حاضر نیز جریان دارند، این مسائل در گذشته از راه مسالمت آمیز حل می شدند و هیچگاه به صور گسترده ای گسترش پیدا نمی کردند. اما چیزی که ما امروزه شاهد مسئله ای هستیم، سوال اساسی این است که چرا در این موضوع عنصر خشونت وارد شده است و چرا پس از ورود این عنصر هیچگاه تمام نشد؟
طارق پرویز طی موافقت با سخنان حارث خلیق، گفت: زمانی که دولت یک عنصر مذهبی را در سیاست های خود راه داده ، باعث افراط گرایی شده است. وی سال 1979 را مهمترین سال توصیف کرد و ابراز داشت که وقایع داخلی و خارجی که آن سال رخ داد، سیاست دولت را تغییر داده و نتیجه آن را امروز می توان مشاهده کرد. نتیجه این سیاست ها حمایت هیئت حاکمه از مذهب دیوبند بود و سپس اعضای گروه های این مذهب برای جهاد به افغانستان رفتند و این باعث تبدیل شدن به دیوبند جهادی شد. همچنین افراد وابسته به این مذهب تفکر ضد شیعی را داشتند.
طارق پرویز در ادامه اظهار داشت که هیئت حاکمه بر این باور بود که این افراد به پاکستان باز نخواهند گشت درحالیکه پس از بازگشت این افراد به پاکستان پس از سال 1989، شاهد افزایش شدید فرقه گرایی در کشور بودیم و به همین دلیل دهه 90 بدترین دهه بود. وضعیت این دهه چنین بود که اگر صبح یک سنی به قتل می رسید، بعد از ظهر همان روز یک شیعه نیز به قتل می رسید. سال 97 این اتفاقات به اوج خود رسیدند و پنج سال به طول انجامید و پس از آن گاه وبیگاه فراز و نشیب هایی رخ داد اما هرگز به طور کامل پایان نیافتند. بیانیه ای که امروز شاهد آن هستیم، به شدت برای ما خطرناک است و اگر به طور فوری آن را کنترل نکردیم به شدت با مشکل مواجه خواهیم شد.
عامر رانا حین شرکت در وبینار در پاسخ به این سوال که چرا در ماضی تنها گروه های وابسته به مذهب دیوبند در چنین اعتراضات و تظاهراتی شرکت می کردند درحالیکه امروزه گروه های بریلوی نیز شامل آن شده اند، گفت: تمامی علمای شرکت کننده در اعتراضات اخیر در کراچی و اسلام آباد آن افرادی هستند که توافقنامه "پیام پاکستان" را امضاء کرده بودند.
شایان ذکر است دولت مسلم لیگ (ن) سال 2018 پس از مشورت با 1800 تن از علما، یک فتوایی مبنی بر اجماع مذهبی و از بین بردن افراط گرایی را تدوین کرد. بریلوی یا دیوبند، هر دو مذهب منافع سیاسی و اقتصادی جداگانه ای دارند، زمانیکه با دولت صحبت می کنند توافق یا سخنان دیگه ای مطرح می شود درحالیکه وقتی پایشان به منبر می رسد موضوع دیگه ای را مطرح می کنند که علت آن نیز حفظ منافع خودشان است. هم اکنون اینها درپی تصاحب قدرت هستند، چون هر گروهی که قدرت را به دست گیرد، نفوذ آن از جهت سیاسی و اقتصادی نیز افزایش خواهد یافت.
طارق پرویز در پاسخ به سوال مطرح شده که اوضاع چگونه پیش می رود و چگونه تنش ها افزایش نمی یابد، گفت: شاید دولت تاکنون متوجه نباشد که وضعیت چقدر جدی است و آنها فکر می کنند که این اتفاقات موقتی است و پایان خواهند یافت، درحالیکه چنین نیست. ما این موضوع را به طور مسئله ای موقت می بینیم و سپس فراموش می کنیم، باید به طور مداوم به مسئله توجه کرد.
وی در ادامه اظهارات خود با اشاره به وضعیت فضای مجازی، خاطر نشان کرد که تنش های فضای مجازی نیز می توانند خطر جدی به همراه داشته باشند. این یک موضوع حساسی است که با تفکر باید به آن پرداخت، فضای مجازی یک بستر قدرتمندی است که اگر نتوان فرقه گرایی در آن را کنترل کرد می تواند به یک بحران بزرگی تبدیل شود.
عامر رانا نیز با اظهارات مشابه، گفت درصورتی که فرقه گرایی را از بیخ ریشه کن نکنیم، به ضرر کشور خواهد بود. اوضاع به سمت دهه 90 گامزن هستند، سازمان های شیعه نیز مجددا درحال افزایش قدرت خویش هستند که این نیز موجب افزایش مشکلات خواهد شد. دولت باید هرچه سریعتر آنها را متوجه سازد. وی افزود: دولت روش "سیاست خوش آمد گویی" را در نظر گرفته است تا اجازه دهد این تجمعات آزادانه برگزار و رسانه ها را خاموش کند اما این روش نادرستی است و می تواند در آینده به مشکلات بزرگی منجر شود. احزاب سیاسی به دلیل اوضاع فعلی کشور درحال ضعیف شدن هستند، و اگر تشکل های مذهبی به عنوان جانشین این احزاب در انتخابات آینده ظهور کنند، این می تواند وضعیت بسیار خطرناکی را در کشور ایجاد کند.
