به گزارش راز نیوز، عمران خان پس از سفر خود به عربستان سعودی شب سه‌شنبه برای مردم پاکستان سخنرانی کرد. طی آن به مردم پاکستان مژده داد و گفت عربستان سعودی یار دیرین ما این بار نیز به ما کمک کرد و ما را از منجلاب گرفتاری‌های اقتصادی رهایی بخشید و تا 3 سال به ما نفت معادل 3 میلیارد دلار به‌عنوان قرض خواهد داد.

آنچه درباره این معاهده عربستان سعودی با پاکستان باید بدانید چیست؟ آیا این اولین توافق پاکستان و عربستان سعودی است؟

خیر، در سال 1998 میلادی پس از آزمایش بمب هسته‌ای پاکستان، ایالات‌متحده تحریم‌های اقتصادی را علیه پاکستان وضع نمودند که طی آن پاکستان در وضعیت بحرانی اقتصادی قرار گرفت. این تحریم‌ها چنان به ذخایر ارزی پاکستان را تحت‌فشار قرارداد که دولت گرفتن دلار را از بانک‌های خصوصی ممنوع اعلام کرد. به دلیل تحریم اقتصادی پاکستان هیچ کشوری و حتی صندوق بین‌المللی پول نمی‌توانست به پاکستان کمک کند. اما عربستان سعودی در آن دوران به کمک پاکستان آمد و در آن دوران نیز سالیانه نزدیک به 3 میلیارد دلار به پاکستان به‌عنوان قرض نفت صادر کرد.

به همین ترتیب در سال 2014 میلادی، پاکستان نیاز به ارز داشت تا بتواند تعادل را میان مبادلات ارزی بین‌المللی خود برقرار کند. در آن زمان نیز عربستان سعودی 1.5 میلیارد دلار به پاکستان داد تا بتواند ذخایر ارزی پاکستان را در برابر مبادله ارزی بین‌المللی حفظ کند.

آیا این نفت به‌عنوان قرض است یا رایگان؟

در سال 1998 میلادی عربستان از ترس ایالات‌متحده نفت را به‌عنوان قرض به پاکستان ارائه داد تا تحریم‌های علیه پاکستان که به دلیل آزمایش موشک هسته‌ای بود را زیر پا نگذارد اما درواقع او این نفت را رایگان به پاکستان ارائه داد به همین دلیل تاکنون پاکستان این بدهی خود را پرداخت نکرده است. به‌طور مشابه در سال 2014 نیز عربستان سعودی 1.5 میلیارد دلار به پاکستان به‌عنوان قرض ارائه کرد اما پاکستان تاکنون این بدهی را پرداخت نکرد و قرائن می‌گویند این بدهی نیز مانند 1998 میلادی رایگان به پاکستان داد شد. نفت امسال نیز مشابه همین قرض‌ها ارائه‌شده است.

آیا این کمک می‌تواند جایگزین قرض صندوق بین‌المللی پول باشد؟

شاید نه. پولی که عربستان سعودی به پاکستان خواهد داد برای حفظ و برقراری توازن در مبادلات بین‌المللی ارزی است و این پول در خزانه پاکستان به‌عنوان ارز باقی خواهد ماند و پاکستان نمی‌تواند این پول را صرف امور دیگری کند و نفت‌های که به پاکستان می‌رسد برای تأمین ضروریات پاکستان تا سقف 20 الی 25 درصد است.

به همین ترتیب پاکستان نیز به پول بیشتر برای برآورد نیاز و ضروریات کشور است که آری از داشتن آن است. و به همین دلیل نیاز به گرفتن وام‌های بیشتر است. کارشناس امور مالی محمد سهیل می‌گوید: پاکستان باید در پروژه صندوق بین‌المللی پول شرکت کند تا بتواند کشور را ازنظر اقتصادی تقویت کند و تا سالیان سال اقتصاد پاکستان قوی و مستحکم باشد. طبق گفته این کارشناس پاکستان شاید نتواند این مقدار پول را از صندوق بین‌المللی پول و با این شرایط که صحبت‌های آن این روزها بود بگیرد اما پاکستان ناچار است تا از صندوق بین‌المللی پول وام گیرد.

ارزش این توافق چقدر است؟

اطلاعاتی که تاکنون به‌دست‌آمده است عربستان سعودی 3 میلیارد دلار پول نقد به پاکستان خواهد داد و طی 3 سال سالیانه 3 میلیارد دلار نفت صادر خواهد کرد که این نفت را پاکستان سالیانه از عربستان وارد می‌کرد اما اکنون پول این واردات را نباید بپردازد. به‌این‌ترتیب امسال 9 میلیارد دلار به دست پاکستان خواهد رسید. و توافق سالیانه 3 میلیارد دلار نفت یعنی مساوی است با 12 میلیارد دلار که طی 3 سال به دست پاکستان خواهد رسید. اما طی این توافق 3 ساله گفته‌شده است که می‌توانند تجدیدنظر کنند و اگر این اتفاق صورت گیرد می‌توان گفت که ارزش صادره نفت افزایش می‌یابد. اما کارشناس امور مالی محمد سهیل می‌گوید: تعادل در امور پرداختی پاکستان معمولاً طی 2 سال رفع می‌شود به همین ترتیب شاید پاکستان نیاز به دریافت 3 سال نفت را نخواهد داشت اما اگر این نفت رایگان به پاکستان صادر شود هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید و بهتر از ادامه داشته باشد.

درخواست عربستان سعودی در برابر این کمک چیست؟

هیچ کاری مثل زندگی عادی در توافق‌های دیپلماسی رایگان نیست. عربستان سعودی در سال 2014 میلادی به پاکستان بودجه معدل 1.5 میلیارد دلار رایگان ارائه کرد و در آن زمان هیچ شرطی در برابر این کمک از پاکستان نخواست اما پس گذشت چند هفته درخواست کرد تا پاکستان نیروهای خود را  برای کمک به عربستان علیه یمن ارسال کند و پاکستان این کار را انجام داد. این بار نیز هیچ شرطی در این توافق‌نامه ذکر نشده و ظاهراً هیچ شرطی هم قید نشده است. اما برای تحلیل اکنون زود است. عربستان سعودی در حال حاضر تحت‌فشارهای بین‌المللی به دلیل قتل قاشقجی است و تاکنون نیز در حال درگیری با یمن است. ممکن است در این رابط نیز تقاضای وجود داشته باشد که عربستان بعدها آن را اعلام کند.