
بلوچستان: به گزارش راز نیوز| گزارشها و تحلیلها حاکی از آن است که شاخه خراسان گروه تروریستی داعش، با گسترش حوزه عملیاتی خود در خاک پاکستان، تهدیدی فراتر از مرزهای این کشور ایجاد کرده که ابعاد آن به منافع قدرتهای منطقهای از جمله ایران، چین، روسیه و دولتهای آسیای مرکزی نیز سرایت کرده است.
اگرچه در گذشته گروههایی مانند جندالله و جیشالعدل موجب تنشهایی میان تهران و اسلامآباد بودند، اما داعشیها با رویکرد فرقهگرایانه، ضدشیعی و فرامرزی خود، از منظر امنیت ملی ایران به خط قرمزی بدل شدهاند که عبور از آن میتواند به واکنش نظامی مستقیم تهران منجر شود. انتشار گسترده محتوای فارسیزبان از سوی این گروه علیه روحانیون شیعه و تهدیدات صریح آنها، بیش از پیش حساسیت مقامات ایرانی را برانگیخته است.
از سوی دیگر، پکن نیز تحرکات داعش در بلوچستان را تهدیدی جدی برای سرمایهگذاریهای راهبردی خود در چارچوب ابتکار «کمربند و جاده» تلقی میکند. این گروه نهتنها مسئولیت حملاتی علیه اتباع چینی در منطقه مستونگ بلوچستان را برعهده گرفته، بلکه حضور عناصر اویغور افراطی در صفوف آن، زنگ خطر را برای امنیت ملی چین به صدا درآورده است؛ چرا که این نیروها در واکنش به سیاستهای سختگیرانه پکن در ترکستان شرقی (شینجیانگ) به تندروی کشیده شدهاند.
تهدید داعش حتی از مرزهای پاکستان فراتر رفته و بهطور مستقیم امنیت شکننده افغانستان، منافع روسیه و دولتهای سکولار آسیای میانه را نیز نشانه گرفته است. حملات خونین این گروه در کابل، ترور اتباع روسیه در منطقه کراسنوگورسک در مارس 2024، و تهدیدات علنی آن علیه کشورهای سابق شوروی و ترکیه، گویای نیت آشکار داعش برای بازتعریف نقشه نفوذ منطقهای است.
تحلیلگران هشدار میدهند که هرگونه محاسبهای مبنی بر استفاده ابزاری از داعش برای مقابله با جریانهای ملیگرای بلوچ در پاکستان، بازی با آتش خواهد بود. داعش بین نیروهای «خوب» و «بد» تفاوتی قائل نیست و هدف آن سرکوب همه اشکال مخالفت، اعم از مسلحانه یا مدنی، از جمله شخصیتهایی چون ماهرنگ بلوچ و منظور پشتین (از عناصر ملیگرای سیاسی) است.
بیعملی یا مماشات دولت پاکستان در قبال گسترش داعش، ممکن است پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد؛ از واکنش احتمالی نظامی ایران گرفته تا بازنگری چین در سرمایهگذاریهایش و بیاعتمادی کشورهای منطقه نسبت به اسلامآباد. حتی احتمال تغییر نگاه جامعه جهانی به مسئله بلوچستان نیز مطرح است؛ جاییکه فعالان ملیگرای بلوچ اکنون همزمان از سوی ارتش پاکستان و گروه داعش هدف قرار میگیرند و مرز بین «مقابله با تروریسم» و «سرکوب سیاسی» بیش از پیش مخدوش شده است.
پاکستان اکنون در نقطهای تعیینکننده قرار دارد. ادامه سیاست دوگانه که در آن برخی گروهها سرکوب و برخی دیگر پنهاناً حمایت میشوند، در شرایطی که با گروهی چون داعش مواجه هستیم، به معنای فاجعهای امنیتی برای کل منطقه است. یا اسلامآباد باید با قاطعیت در برابر داعش بایستد، یا باید خود را برای انزوایی منطقهای آماده کند؛ انزوایی که حتی نزدیکترین شرکای آن نیز دیگر اعتمادی به سیاستهای امنیتیاش نخواهند داشت.