
کابل: به گزارش راز نیوز | در تحولی غافلگیرکننده و تأثیرگذار بر معادلات منطقهای، گزارشهای رسانهای حاکی از آن است که طالبان کنترل پایگاه استراتژیک هوایی بگرام را به ایالات متحده واگذار کردهاند.
این اقدام، در صورت تأیید رسمی، نشانگر فصل جدیدی در تعاملات میان طالبان و آمریکا و بازتعریف سیاستهای امنیتی در آسیای جنوبی خواهد بود.
طبق گزارش رسانههایی نظیر «Khaama Press» و «Medium»، اخیراً یک فروند هواپیمای نظامی C-17 آمریکا در پایگاه بگرام فرود آمده است.
این هواپیما حامل تجهیزات نظامی، خودروهای زرهی و مقامات ارشد اطلاعاتی از جمله معاون رئیس سازمان سیا (CIA) بوده و این حضور، بهطور ضمنی حاکی از احیای نقش اطلاعاتی و عملیاتی آمریکا در افغانستان است.
با این حال، تاکنون هیچگونه تأییدیه رسمی از سوی دولت ایالات متحده یا مقامات طالبان در خصوص این واگذاری منتشر نشده است.
پیشزمینه تاریخی و اهمیت بگرام
پایگاه هوایی بگرام که در 11 کیلومتری جنوبشرقی شهر چاریکار واقع شده، یکی از بزرگترین پایگاههای نظامی ایالات متحده در طول دو دهه حضور در افغانستان محسوب میشود. این پایگاه ابتدا در دهه 50 میلادی توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد و در دوره جنگ سرد، به یکی از نمادهای رقابت ژئوپلیتیکی تبدیل شد.
پس از خروج نیروهای آمریکایی در آگوست 2021 و سقوط دولت اشرف غنی، این پایگاه به دست طالبان افتاد.
سکوت رسمی و دیپلماسی در سایه
در حالی که طالبان همواره شعار «مبارزه با اشغال» را سر دادهاند، منابع میگویند مذاکرات مخفیانهای میان مقامات این گروه و نمایندگان آمریکا در دوحه، دبی و کابل جریان داشته است.
طبق این گزارشها، طالبان در ازای دریافت کمکهای مالی قابل توجه، حاضر به واگذاری بگرام شدهاند. همچنین منابع محلی از تخلیه زندانیان این پایگاه پیش از ورود مجدد نیروهای آمریکایی خبر دادهاند.
موضع دونالد ترامپ و چالش چین
دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، در اولین نشست کابینه خود پس از بازگشت به قدرت، از تصمیم بازگشت به افغانستان حمایت کرد.
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی بگرام، آن را عاملی مهم برای مقابله با نفوذ چین در منطقه دانست. ترامپ گفت: «پایگاه بگرام تنها یک ساعت با محلی که چین موشکهای هستهایاش را تولید میکند فاصله دارد. ما باید آن را حفظ کنیم.»
وی همچنین از باقیماندن میلیاردها دلار تجهیزات نظامی در افغانستان پس از خروج نیروهای آمریکایی در زمان بایدن انتقاد کرد و خواستار بازپسگیری آنها شد.
کارشناسان در مورد این تحول دیدگاههای متفاوتی دارند؛ برخی آن را نشانهای از آغاز همکاریهای اطلاعاتی و ضدتروریستی میدانند؛ بهویژه در پی افزایش تهدیدات گروههایی نظیر داعش خراسان و برخی دیگر معتقدند طالبان با این اقدام در پی جلب مشروعیت بینالمللی، دریافت کمکهای مالی و کاهش فشار تحریمها هستند.
نگرانی قدرتهای منطقهای
بازگشت احتمالی نفوذ نظامی آمریکا به افغانستان، بیتردید موجب حساسیت بازیگران منطقهای همچون روسیه، چین، ایران و پاکستان خواهد شد. این کشورها، که نسبت به هرگونه حضور نظامی خارجی در منطقه واکنش نشان میدهند، با دقت تحولات بگرام را رصد خواهند کرد.
بازگشت احتمالی آمریکا به پایگاه بگرام، نمادی از بازتعریف سیاستهای امنیتی در افغانستان و منطقه است. هرچند تأیید رسمی این تحولات هنوز صورت نگرفته، اما شواهد میدانی حاکی از آغاز فصل جدیدی در معادلات ژئوپلیتیکی میان واشنگتن و کابل است؛ فصلی که میتواند در تعیین آینده ثبات منطقه، مبارزه با تروریسم، و رقابت قدرتهای بزرگ منطقه نقش تعیینکنندهای ایفا کند.