اسلام آباد: به گزارش راز نیوز | ملا محمد حسن آخوند نخست وزیر حکومت طالبان افغانستان و رشید مردوف وزیر امور خارجه ترکمنستان در مراسم افتتاحیه کار ساخت فاز اول پروژه انتقال گاز تاپی از منطقه سرحد آباد ترکمنستان به هرات افغانستان شرکت کردند.

دولت طالبان در افغانستان امروز رسما پروژه خط لوله گاز ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند (تاپی) را در ولایت هرات افتتاح می کند.

پروژه تاپی برای تامین نیاز گاز هند از جمله پاکستان مهم تلقی می شود، در حالی که افغانستان نیز به دلیل عبور خط لوله گاز از این کشور از مزایای اقتصادی بالایی برخوردار خواهد بود.

پروژه تاپی چیست و چه میزان برای پاکستان دارای اهمیت است؟

پروژه مشترک انرژی ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند توسط بانک توسعه آسیایی (ADB) تأمین مالی و بر اساس این پروژه تا 30 سال آینده سالانه 33 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند ارسال می شود.

در پروژه تاپی که ارزش آن حدود 8 میلیارد دلار است، یک خط لوله به طول 1800 کیلومتر احداث می‌شود و گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان به پاکستان و هند انتقال می‌دهد.

خبر راه اندازی این پروژه در سال 1990 منتشر اما کنسرسیوم آن در سال 2014 تشکیل گردید و بر اساس این پروژه، گاز طبیعی میدان گازی گالکینش ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند منتقل خواهد شد.

کار روی اسناد این پروژه توسط بانک توسعه آسیایی در سال 2002 آغاز و قرارداد اولیه آن در سال ۲۰۰۸ بین افغانستان، پاکستان و هند امضا و قرارداد این سه کشور با ترکمنستان به عنوان طرف صادر کننده گاز در سال ۲۰۱۰ بسته شد.

مراسم افتتاحیه پروژه تاپی در سال 2017 در پاکستان در رابطه با طراحی این پروژه با حضور نمایندگانی از کشورهای افغانستان و ترکمنستان برگزار شد و شاهد خاقان عباسی وزیر نفت وقت پاکستان در خصوص اهمیت این پروژه برای کشورش گفت: روزانه سه میلیارد فوت مکعب گاز از طریق خط لوله 56 اینچی به پاکستان و مرز پاکستان و هند می رسد.

وی در ادامه اظهار داشت: در این پروژه پاکستان یک سوم کل گاز روزانه را که حدود 1.25 میلیارد فوت مکعب خواهد بود، دریافت خواهد کرد.

اظهارات اقتصاددانان پاکستانی در خصوص پروژه تاپی

سجاد احمد خان استاد اقتصاد و تحلیلگر اقتصاد سیاسی و اقتصاد توسعه در دانشگاه پیشاور است، او پروژه TAPI را برای کشورهای عضو آن "غافلگیر کننده" می داند.

وی بیان می کند: اگر به مناطق مختلف جهان نگاه کنیم، کل دنیا به سمت اصل جهانی شدن، تجارت و مرزهای نرم پیش می رود، مانند کشورهای جنوب آسیا که عضو آسه آن هستند و با یکدیگر تجارت می کنند.

سجاد خان افزود: بین آمریکا و چین اختلافات سیاسی بسیاری وجود دارد، اما تجارت میلیاردها دلاری بین آنها پابرجاست و در این زمینه نیز پروژه هایی مانند تاپی و همکاری با کشورهای همسایه بسیار مهم است.

وی اظهار داشت: شروع چنین پروژه هایی با کشورهای همسایه به نفع همه کشورها است زیرا واردات و صادرات را تسهیل می کند و همه کشورهای همسایه باید مشمول پروژه تاپی شوند و ظاهراً پاکستان سود بیشتری خواهد برد زیرا پاکستان در وسط پروژه قرار دارد و خط لوله از پاکستان به هند کشیده خواهد شد.

شاهد حسین نایب رئیس اتاق بازرگانی ایالت خیبر پختون خوا و کارشناس امور تجارت پاکستان و افغانستان بیان کرده است که ترکمنستان گاز فراوانی دارد و سهمیه خود را به پاکستان عرضه می کند، چه به صورت گاز مایع یا گازوئیل و بنزین، اما این گونه پروژه ها با تاخیر مواجه می شوند.

وی همچنین بیان کرد: پروژه راه آهن ازبکستان - افغانستان - پاکستان نیز معلق است و تاجران تنها زمانی مطمئن و راضی می شوند که اقدامات عملی با جدیت بیشتر در این خصوص صورت گیرد.

گفتگوها برای از سرگیری کار روی این پروژه پس از خروج ایالات متحده از افغانستان آغاز شد و در سال 2022، حکومت طالبان افغانستان اعلام کرد که 30 پرسنل امنیتی را برای حفاظت از پروژه مستقر خواهد کرد و بر اساس برآوردهای صورت گرفته از سوی طالبان، درآمد سالیانه این پروژه برای افغانستان حدود ۴۰۰ میلیون دلار تخمین زده شده و طول خط لوله گاز فقط در افغانستان ۸۲۱ کیلومتر است.

روسیه نیز تمایل خود را برای پیوستن به این پروژه در سال 2023 ابراز کرد، اما هند در مورد این پروژه به دلیل عبور خط لوله از پاکستان، ابراز نگرانی کرده است.