
واشنگتن: به گزارش راز نیوز | بر اساس گزارش تازه وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) که این هفته به کنگره آمریکا ارائه شده است، چین همچنان در حال تقویت جایگاه خود بهعنوان یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی تسلیحات است و در این میان، پاکستان به مهمترین و قابلاعتمادترین شریک راهبردی پکن در حوزه نبرد هوایی تبدیل شده است.
در این گزارش آمده است که چین تا دسامبر 2024 چهارمین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان باقی مانده و صادرات نظامی خود را عمدتاً از طریق شرکتهای دولتی بزرگ دفاعی از جمله «شرکت صنایع هوایی چین» (AVIC) و «شرکت صنایع شمالی چین» (Norinco) انجام میدهد.
به گفته پنتاگون، صادرات تسلیحاتی چین بهطور مستقیم با اهداف کلان سیاست خارجی و برنامههای توسعهای این کشور، بهویژه ابتکارات مرتبط با چارچوب «کمربند و جاده»، پیوند خورده و به دلیل قیمت رقابتی، شرایط مالی انعطافپذیر و نبود محدودیتهای سیاسی سختگیرانه، برای کشورهای در حال توسعه جذابیت ویژهای دارد.
بر اساس این ارزیابی، پاکستان نقشی برجسته در صادرات هوایی چین ایفا میکند. پکن در حال حاضر سه نوع جنگنده بالثابت را برای بازار صادراتی عرضه میکند: جنگنده نسل پنجم رادارگریز FC-31، جنگنده چندمنظوره نسل چهارم J-10C و جنگنده JF-17 تاندر که بهصورت مشترک توسط چین و پاکستان طراحی و تولید میشود.
نکته قابلتوجه آن است که طبق این گزارش، پاکستان تنها کشوری است که چین تاکنون جنگنده J-10C را به آن صادر کرده است. تا ماه مه 2025، چین در قالب دو سفارش ثبتشده از سال 2020، تعداد 20 فروند J-10C به نیروی هوایی پاکستان تحویل داده و مجموع سفارشها به 36 فروند میرسد.
هرچند کشورهایی مانند مصر، ازبکستان، اندونزی، ایران و بنگلادش علاقهمندی خود را برای خرید این جنگنده ابراز کردهاند، اما تاکنون هیچ صادراتی فراتر از پاکستان نهایی نشده است.
گزارش پنتاگون همچنین برنامه JF-17 را نمونهای موفق از همکاری دفاعی میان دو کشور در حال توسعه توصیف میکند. این جنگنده که حاصل تولید مشترک پاکستان و چین است، هماکنون در نیروی هوایی چند کشور مورد استفاده قرار دارد.
تا سال 2024، آذربایجان، میانمار و نیجریه از کاربران عملیاتی JF-17 بودهاند و گزارشها حاکی از آن است که عراق نیز در حال انجام مذاکرات برای پیوستن به این فهرست است. برای پاکستان، JF-17 نهتنها ستون فقرات نیروی هوایی به شمار میرود، بلکه یکی از اقلام مهم صادرات دفاعی این کشور نیز محسوب میشود.
علاوه بر هواگردهای سرنشیندار، این گزارش تأیید میکند که چین سامانههای پیشرفته پهپادی با قابلیت تهاجمی، از جمله پهپادهای سری «کایهونگ» و «وینگ لونگ»، در اختیار پاکستان قرار داده است. این سامانهها به کشورهای دیگری نیز صادر شدهاند و نشاندهنده نقش روبهگسترش چین در بازار جهانی پهپادهای نظامی هستند.
در حوزههای فراتر از هوانوردی، پنتاگون تصریح میکند که چین طیف گستردهای از تجهیزات نظامی زمینی، سامانههای پدافند هوایی و شناورهای دریایی را به کشورهای مختلف صادر میکند.
پاکستان بهعنوان یکی از دریافتکنندگان قدیمی و راهبردی تجهیزات دریایی چین معرفی شده و در این چارچوب، تحویل چهار فروند ناوچه چینی در سالهای 2017 و 2018 یادآوری شده است. این گزارش میافزاید که انتظار میرود چین در سالهای آینده صادرات دریایی خود را افزایش دهد و پاکستان همچنان در زمره شرکای اصلی این همکاری باقی بماند.
در جمعبندی این ارزیابی آمده است که جذابیت روزافزون چین در بازار جهانی تسلیحات، ناشی از قیمتگذاری رقابتی، تأمین مالی انعطافپذیر و نبود شروط سیاسی محدودکننده است.
برای پاکستان نیز روابط دفاعی با چین صرفاً به خرید تسلیحات محدود نمیشود، بلکه بیانگر یک شراکت بالغ و راهبردی در حوزه طراحی مشترک، تولید، انتقال فناوری و همکاریهای بلندمدت امنیتی و نظامی است؛ شراکتی که جایگاه هر دو کشور را در معادلات دفاعی منطقهای و فرامنطقهای تقویت کرده است.