اسلام آباد: به گزارش راز نیوز | در سیاست امنیت ملی پاکستان بر اهمیت مبحث ژئو اکونومیک و یا همان اقتصاد جغرافیا محور تأکید ویژه شده است که این چشمداشت را به وجود می آورد که پاکستان روابط تجاری خود با کشورهای همسایه را توسعه خواهد داد، آیا روابط تجاری با ایران نیز در این میان تقویت خواهد شد؟
در سند ۶۲ صفحه ای سیاست های دولت اسلام آباد که به صورت عمومی منتشر شده است، تنها در ۳.۵ سطر آن به روابط با ایران اشاره شده است که در آن آورده شده پاکستان و ایران دارای روابط دیرینه تاریخی و مذهبی با یکدیگر هستند، دو طرف به عنوان دو کشور دوست و همسایه نسبت به مدیریت امور مرزی علاقه مند بوده و امنیت و ثبات منطقه ای به نفع دو طرف می باشد.
علاوه بر آن گفته شده است که تبادل اطلاعات محرمانه و گشت های مرزی تاثیرات مثبتی را بر روابط دو کشور خواهد گذاشت.
چنانچه بخواهیم ادبیات دیپلماتیک را به زبان عامیانه درک و بیان کنیم به این نتیجه دست خواهیم یافت که در برنامه ۵ ساله دولت اسلام آباد اقداماتی همچون تقویت امنیت مرزهای ایران و پاکستان مورد انتظار خواهد بود. دو کشور دارای مرز مشترک زمینی به طول تقریبی ۹۵۰ کیلومتر می باشند و عملیات حصارکشی در ۷۵ درصد از آن پایان یافته است، بنابراین امید می رود که این اقدام با سرعت به عرصه تکمیل برسد.
حجم تجارت میان ایران و پاکستان در حال حاضر بالغ بر ۱.۵ میلیارد دلار است و تلاش می شود حجم تجارت میان دو کشور به رقمی معادل ۵ میلیارد دلار افزایش یابد، بدین منظور دو گذرگاه مرزی جدید و ۶ بازارچه مرزی مشترک میان دو کشور راه اندازی شده است.
در سند منتشر شده سیاست های دولت پاکستان هیچ اشاره ای به اقدامات در دست انجام برای گسترش و تقویت روابط تجاری میان ایران و پاکستان نشده است. آیا این بدین معناست که فعلا امکان گشایش شبکه بانکی میان دو کشور وجود ندارد؟
عدم وجود شبکه بانکی باعث شده است حجم زیادی از تجارت میان پاکستان و ایران به صورت غیر قانونی انجام گردد. روش های مختلفی برای انجام مبادلات پولی مورد استفاده قرار می گیرد و در برخی موارد نیز از سیستم قدیمی مبادله پایاپای استفاده می شود، چون در خصوص بحث استراتژی اقتصادی گفتگو نشده است بنابراین ریشه کن کردن قاچاق کالا به یک چالش تبدیل خواهد شد.
چنانچه نکات منتشر شده در سند راهبردی سیاست های دولت پاکستان در خصوص ایران به عنوان یک سیاست قطعی تصور گردد، بدین معنی خواهد بود که پروژه خط لوله گاز ایران و پاکستان همچنان ناتمام خواهد ماند، تکمیل این پروژه شاید به نجات پاکستان از بحران کمبود گاز کمک می نمود، اما اجرای این پروژه به دلیل مخالفت آمریکا بسیار دشوار و پیچیده شده است.
۶ سال قبل یک دیپلمات ارشد آمریکایی در امور منطقه جنوب آسیا طی یک گفتگوی غیر رسمی صراحتاً اعلام نمود اجازه تکمیل پروژه خط لوله انتقال گاز میان ایران و پاکستان داده نخواهد شد. آن زمانی بود که هیلاری کلینتون دموکرات و دونالد ترامپ جمهوری خواه در حال تلاش برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بودند.
در آن هنگام توقع میرفت در صورت پیروزی هیلاری کلینتون در انتخابات، سیاست های واشنگتن در قبال ایران همچون زمان باراک اوباما نسبتا نرم و غیر سختگیرانه خواهد بود، اما دیپلمات آمریکایی طی سخنانی صراحتاً اعلام نمود پیروزی هرکدام از نامزدهای انتخاباتی، سیاست آمریکا در خصوص پروژه خط لوله انتقال گاز میان ایران و پاکستان را تغییر نخواهد داد.
پس از به روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، این کشور رسماً و به صورت یکجانبه گرایانه از برجام خارج شد و اکنون پس از تغییر دولت در آمریکا مجدداً روند مذاکرات تحت توافقنامه برجام آغاز شده است و ظرفیت ها و امکانات موجود برای آغاز مذاکرات دوجانبه میان ایران و آمریکا در دست بررسی قرار دارد، اما تاکنون تحریم های اعمال شده علیه ایران همچنان رفع نشده است.
از سوی دیگر پیشرفت های مثبتی در جهت بهبود روابط میان ایران و عربستان سعودی نیز مشاهده گردید، ایران مجدداً دیپلمات های خود را به جده اعزام نمود و پیشنهاد گشایش مجدد سفارتخانه در تهران را به عربستان داد.
ذوب شدن روابط سرد میان ایران و عربستان سعودی به بهبود روابط میان پاکستان و ایران و همچنین تقویت امنیت و ثبات منطقه ای نیز کمک خواهد کرد.
ایران همچنین نقش مهم و موثری در برپایی صلح در افغانستان داشته است، زیرا ایران نیز همانند پاکستان نگرانی هایی را در زمینه گسترش داعش در افغانستان دارد. دولت ایران زمینه های لازم برای آغاز مذاکرات میان طالبان و گروه های مخالف طالبان را فراهم آورد و شاید این همان دلیلی است که در سند سیاست های راهبردی دولت پاکستان بر اهمیت موضوع امنیت و ثبات منطقه ای برای دو کشور و همچنین تبادل اطلاعات محرمانه تاکید شده است.